Dagelijkse controle van de pH-waarde, de hoeveelheid chloor op peil houden, zorgen dat er geen algen in het water zijn en dat het water niet groen wordt, de temperatuur van het water monitoren zodat het aangenaam is voor de baders … Dit en nog veel meer is dagelijkse kost voor zwembadeigenaars. Een zwembad vraagt nu eenmaal regelmatig onderhoud en opvolging. Het is een noodzaak dat het water in evenwicht is, gedesinfecteerd is en een desinfecterende buffer heeft. En gelukkig kunnen automatiseringen dit werk verlichten.
Vandaag bieden fabrikanten en distributeurs steeds meer oplossingen aan om één of meerdere functies van zwembaden te automatiseren en bediening op afstand mogelijk te maken. Logisch, want de moderne consument is steeds meer gewend om diverse toepassingen te volgen vanop zijn smartphone. Hoog tijd om het gegeven van ‘automatisering’ eens grondig onder de loep te nemen.
Als we het over de automatisatie van zwembadtechnieken hebben, kunnen we het onderscheid maken uit de volgende basisprincipes:
- Programmatie
- Automatische waterbehandeling
- Integratie
- Connectiviteit
Programmatie
Programmatie verwijst naar de mogelijkheid om functies te programmeren, vaak in termen van tijd en met behulp van een timer. Deze functionaliteit wordt gebruikt om bijvoorbeeld de werktijden van een pomp te bepalen, inclusief de snelheid waarmee deze draait. Bovendien zijn de waterbehandeling en de watertemperatuurregeling eveneens gekoppeld aan een tijdsregeling. In dat geval spreken we over een tijdgestuurde automatisering, wat betekent dat de verschillende functies van het zwembad automatisch worden uitgevoerd op vooraf ingestelde tijdstippen. Echter, in dit geval is het nog steeds aan de zwembadeigenaar om bepaalde parameters te controleren en meten. Een menselijke controle is nog steeds nodig is om de nauwkeurigheid te waarborgen en eventuele problemen te identificeren.
Automatische waterbehandeling
Automatische waterbehandeling houdt in dat er een meet- en regelsysteem wordt gebruikt om de pH-waarde van het water op het juiste peil te houden en de desinfecterende middelen aan het zwembad toe te dienen. Het systeem is ontworpen om continu de pH-waarde te meten en indien nodig correcties uit te voeren door bijvoorbeeld zuur of alkalische stoffen toe te voegen om het water in balans te houden.
De voordelen van automatische waterbehandeling zijn talrijk. Het systeem zorgt voor een juiste dosering van desinfecterende middelen op het juiste moment, wat resulteert in een effectievere waterbehandeling. Je kan energie besparen door de filtratie aan te passen op de actuele behoeften van het water. Ook de kosten van de waterbehandelingsproducten worden verminderd. Het wordt dus gemakkelijker om evenwichtig en gezond zwembadwater te bekomen terwijl de algehele onderhoudskosten worden verlaagd.
Integratie
Integratie betekent dat de verschillende onderdelen van een zwembadinstallatie met elkaar verbonden zijn, onderling communiceren en acties ondernemen op basis van specifieke situaties. Bijvoorbeeld als de watertemperatuur van het zwembad onder een bepaalde waarde daalt, kan de warmtepomp een signaal sturen naar de zwembadpomp waardoor deze opstart om de temperatuur weer te verhogen. Door deze temperatuurstijging wordt de filtertijd automatisch verlengd en indien nodig zullen er meer desinfecterende middelen in het bad geïnjecteerd worden om de kwaliteit van het zwemwater te waarborgen. Dit is erg handig omdat warmer water meer vatbaar is voor bacteriën en meer gefilterd dient te worden om de waterkwaliteit op niveau te houden. Hoe warmer het water, hoe meer uren de pomp zal draaien.
Een ander voorbeeld is de automatische afdekking van het zwembad. Als de afdekking open is, gaat het geïntegreerde systeem ervan uit dat er gezwommen wordt. De pomp met variabele snelheid zal dan automatisch naar een hoger niveau worden gestuurd om de watercirculatie te optimaliseren.
De essentie van integratie is dat de verschillende onderdelen en systemen samenwerken en reageren op veranderingen in de omgeving om een efficiënter en geoptimaliseerd functioneren van het gehele systeem mogelijk te maken.Connectiviteit
Connectiviteit wil zeggen dat de belangrijkste parameters van een zwembad zoals de watertemperatuur, de pH-waarde of de waterkwaliteit vanop afstand kunnen worden gemonitord en bijgestuurd. Hiervoor heeft men een zwembadbesturingssysteem nodig dat specifiek is uitgerust om verbinding te maken met externe apparaten zoals smartphones of computers. Doorgaans verloopt de bediening dan via een app of speciaal ontwikkelde software. Een vereiste om dit te laten werken, is dat de sturing kan worden aangesloten op een wifi-netwerk. Op deze manier kunnen eigenaars of beheerders van het zwembad op afstand toezicht houden op de belangrijke parameters en eventuele wijzigingen aanbrengen om de omstandigheden in het zwembad te optimaliseren. Problemen kunnen opgelost worden zonder fysiek aanwezig te zijn bij het zwembad.
Connectiviteit kan lokaal (via bluetooth) of uitgebreid zijn (via wifi). Verder kan connectiviteit ook in één of twee richtingen werken.
Eenrichtingsconnectiviteit verwijst naar een systeem waarin informatie van het ene apparaat naar het andere wordt verzonden, maar niet vice versa. Bijvoorbeeld, het doorgeven van gegevens van een sensor naar een centraal besturingssysteem zonder dat het sensorgedeelte informatie terug ontvangt. Het kan zijn dat informatie over de watertemperatuur of de chemische waarden gaan.
Tweerichtingsconnectiviteit wil zeggen dat communicatie in beide richtingen mogelijk is. Dit betekent dat informatie heen en weer wordt gestuurd tussen de verbonden apparaten. Zo kan er een commando plaatsvinden om de filtratie-uren aan te passen of de temperatuur aan te passen. Er zijn zelfs al automatische systemen die rekening houden met externe factoren zoals de weersvoorspellingen om het backwashen uit te stellen wanneer er in de nabije toekomst neerslag wordt verwacht.
Wat is bluetooth?
Bluetooth is een draadloze technologiestandaard die gebruikt wordt voor communicatie tussen apparaten op korte afstand. Bluetooth wordt in het dagelijks leven op veel manieren toegepast. Denk maar aan de manier waarop je een speaker draadloos kunt koppelen met je smartphone, een computer aangesloten wordt op een printer of een zwembadrobot via een smartphone kan worden bestuurd.
Wat is wifi?
Wifi is een certificatielabel dat wordt toegekend aan producten die voldoen aan de technische normen van draadloze datanetwerken. Wifi-apparaten maken gebruik van radiofrequenties om draadloze communicatie mogelijk te maken. Deze radiogolven opereren in verschillende frequenties, zoals 2,4 GHz, 5 GHz en 6 GHz. Deze frequentiebanden worden doorgaans zonder licentie gebruikt, wat betekent dat gebruikers en fabrikanten wifi kunnen gebruiken zonder specifieke toestemming of licentie van de overheid.
Wat is LoRa?
LoRa is de afkorting van ‘Long Range’ – lange reikwijdte of afstand – en wordt gebruikt voor de aanduiding van een gepatenteerde netwerkmodulatietechniek, low-power en wide-area. LoRa is bedoeld voor apparatuur die niet constant een internetverbinding nodig heeft maar wel geregeld data moet doorsturen over lange afstanden met een laag energieverbruik.
De mogelijkheden van zwembadautomatisatie
Automatisering schept veel mogelijkheden en voordelen voor zwembadeigenaars en zwembadbouwers.
Voor de zwembadeigenaar:
Wanneer de technieken automatisch worden geregeld, heeft de zwembadeigenaar tijdens het seizoen nauwelijks omkijken naar het zwembad. Automatiseringen zorgen voor meer gemoedsrust en verhogen daarmee het plezier om een zwembad te bezitten. Wanneer iemand een zwembad wil aanschaffen, kan een verhoogd comfort, een betere energie-efficiëntie en een gemakkelijke bediening de particulier over de streep trekken.
Optioneel kan de zwembadeigenaar de belangrijkste parameters op afstand volgen en eventueel zelfs wijzigen. Zo kan men bijvoorbeeld zien met welke snelheid en welk verbruik de pomp draait. Men kan controleren of de waterkwaliteit in orde is en of er voldoende desinfecterende middelen worden gebruikt. Verder heeft men ook zicht op de temperatuur in het zwembad en de mogelijkheid om deze te verhogen of te verlagen. Maar ook de zwembadverlichting, watervallen en andere elementen kunnen op een eenvoudige manier worden bediend.
Voor de zwembadbouwer:
De veeleisende zwembadeigenaar vraagt naar comfort en gemoedsrust, en dankzij automatiseringen kan jij als zwembadbouwer dit bieden. Deze systemen zorgen ervoor dat er veel minder manuele handelingen nodig zijn, de zwembadbouwer kan in vele gevallen de situatie van het zwembad vanop afstand volgen en ingrijpen als dat nodig is. Dit maakt het zwembadbeheer een stuk eenvoudiger en het geeft je de kans om meerdere zwembaden in beheer te houden. Automatiseringen helpen je om een goede service te bieden en om meer onderhoudscontracten afsluiten. Op deze manier kan je veel toegevoegde waarde aan de eindklant bieden.
Als men de automatische besturing daarenboven aan een wifi-netwerk koppelt, dan spreken we van een geconnecteerde besturing. De eindgebruiker en de installateur kunnen op afstand het zwembad monitoren en eventueel ingrijpen waar nodig. De eindgebruiker heeft zicht op zijn zwembad en de installateur kan het niveau van zijn service verhogen.
Het optimaliseren van energieverbruik
Momenteel worden er veel vorderingen gemaakt in de optimalisatie van het energieverbruik in en rond het huis. Er wordt gezocht naar de optimale benutting van de opbrengst van de fotovoltaïsche zonnepanelen voor woningen, wagens en in de tuin. Zo zouden op piekmomenten, wanneer de fotovoltaïsche zonnepanelen maximaal opbrengen, de verbruikers maximaal aangesproken worden, en op dalmomenten juist afgeremd worden. Batterijen worden op de beste momenten opgeladen en zullen op de beste momenten later weer afgeven, inclusief de elektrische auto die ook in deze twee richtingen dienst kan doen.
De technieken van een geautomatiseerd zwembad handelen nu al autonoom met de juiste intensiteit/hoeveelheid op het juiste moment. Dit soort zwembadbesturing noemen we ‘intelligent’. Het systeem analyseert het geheel van de technieken en laat ze optimaal samenwerken. Bijvoorbeeld wanneer de zwembadafdekking dicht is, zal de pomp aan een lagere snelheid werken, zal de productie van de ontsmetting zakken enzovoort.
Hoe meer toestellen met elkaar gekoppeld zijn, hoe beter het systeem zal werken en hoe beter de kwaliteit van het water zal zijn. De consument is zich tegenwoordig zeer bewust van de hoge prijzen voor elektriciteit en water en verwacht dat de zwembad-industrie economische en ecologische oplossingen voorstelt.
In België zijn er veel bestaande zwembaden die met automatisering en enkele andere renovaties doeltreffend kunnen worden opgewaardeerd. Met de aangepaste technieken en doordachte beslissingen zullen deze zwembaden minder energie verbruiken en worden de ervaring en het comfort voor de eindgebruiker verbeterd.
Tekst: Philippe Soille en Reine Driesen