Aan de betere hand: hand- en polspijn vermijden als zwembadprofessional

Als vakman werk je grotendeels met je handen om de kost te verdienen. Goed voor je handen en polsen zorgen, maakt dus een wereld van verschil uit voor je gezondheid maar ook voor je carrière. Want geef toe, een stressblessure aan de pols kan het werk erg bemoeilijken en zo niet zelfs de werken stilleggen.

Wanneer we het over hand- en polspijn hebben, treedt de term carpaal tunnel syndroom wel eens op. Carpaal tunnel syndroom is een aandoening die veroorzaakt wordt door een verhoogde druk op de medianuszenuw die door je pols loopt. Deze zenuw loopt samen met de buigpezen van je vingers door een tunneltje in je pols: de carpaal tunnel. De pijn wordt veroorzaakt wanneer de druk op het kanaal zodanig toeneemt dat de zenuwfunctie wordt verstoord. Of met andere woorden, wanneer je zenuw gekneld wordt door de druk. De grootste boosdoener hiervan zijn herhaalde, krachtige bewegingen van de pols. Carpaal tunnel syndroom komt dus ook veelvuldig voor bij gamers, verplegend personeel, tandartsen, tennisspelers … De aandoening is dus niet enkel eigen aan de zwembadsector, maar het komt onder de zwembadprofessionals wel relatief vaak voor.

De term carpaal tunnel syndroom heeft door de jaren heen aan populariteit gewonnen. De term wordt soms wel eens als een catch-all gebruikt om elke vorm van hand- of polspijn te beschrijven. Zelfs onder de personen die met carpaal tunnel syndroom gediagnosticeerd zijn door een arts, is er een percentage dat de aandoening niet echt heeft. De oorzaak hiervan is dat carpaal tunnel syndroom gemakkelijk te verwarren is met andere boosdoeners van hand- en polspijn zoals artritis, gewrichtsontsteking, tendinitis (peesontsteking) of soms zelfs springvinger. Wie echt last heeft van carpaal tunnel syndroom, herkent de aandoening aan zeer specifieke symptomen zoals het tintelen van je hand of het ervaren van gevoelloosheid in je duim, wijs-, middel- en ringvinger. Heb jij last van hand- of polspijn? Dan kan je eenvoudig zelf nagaan of je carpaal tunnel syndroom hebt dankzij de test van Phalen.

DE TEST VAN PHALEN
Hoe werkt het? Steek je armen uit op schouderhoogte. Breng je handen naar elkaar en duw de buitenkant van de polsen tegen elkaar zoals op de afbeelding. Blijf deze houding zo’n 30 tot 60 seconden aanhouden. Ervaar je een tintelend of verdoofd gevoel in je handen en vingers? Dan is de kans groot dat je last hebt van carpaal tunnel syndroom en is het aangewezen dat je hiermee naar een arts gaat.

 

CARPAAL TUNNEL SYNDROOMBEHANDELEN
Heb je carpaal tunnel syndroom? Dan zijner gelukkig verschillende remedies en methodes om de pijn te verlichten. Wist je bijvoorbeeld dat we ’s nachts vaak met gebalde vuisten slapen? Door ’s nachts een polsbrace te dragen, kan je geen vuisten meer maken en krijgen je polsen de kans om te ontspannen. Verder kan je ontstekingsremmende medicatie nemen zoals ibuprofen, dit helpt om de pijn te verzachten en het medicijn voorkomt dat de aandoening erger wordt. Let wel altijd op dat je de bijsluiter goed leest, en het middel niet langdurig gebruikt zonder een arts te raadplegen. Verder kan je arts je een cortisonen-injectie geven, dit werkt zeer goed om de te pijn te verlichten, maar toch is het gebruik van cortisonen slechts een tijdelijke oplossing.

Werkt er niets van al deze remedies? Dan blijft er alleen een operatieve ingreep over. Tijdens deze ingreep wordt de carpaal tunnel breder gemaakt waardoor de medianuszenuw niet meer gekneld zit. Komt de pijn echter terug na de operatieve ingreep, dan is het aangewezen om de repetitieve handeling niet meer uit te voeren.

Zoals met alle aandoeningen is het bij carpaal tunnel syndroom dus beter om te voorkomen dan te genezen. Dit geldt overigens voor alle musculoskeletale aandoeningen, zoals o.a. artritis. Blijf lenig tijdens het werk. Buig je polsen regelmatig op en neer, draai de onderarm met de handpalmen naarboven en vervolgens naar beneden. En geef aan het eind van de dag je handen een pauze. Ze hebben het verdiend.

ZWEMBADPROFESSIONALSVAKER VATBAAR!?
In principe zijn alle professionals die met hun handen werken vatbaar voor hand- en polspijn. Maar waarom lijkt deze aandoening dan vaker voor te komen bij zwembadprofessionals? Wel, het antwoord is eenvoudig. De zwembadsector is een branche waarbij carpaal tunnel syndroom een zeer reële risicofactor is. Op een werkdag maak je niet alleen vele repetitieve handelingen zoals bij het plaatsen van de leidingen of het installeren een technische ruimte. De echte boosdoener zit ‘m voor een stuk ook in het zwembadonderhoud. Wanneer je een routinetaak uitvoert, zoals poetsen en stofzuigen, doe je dit in duizenden liters water. Al die weerstand zorgt voor nog meer belasting van de bovenste ledematen. Echt nefast voor je handen en polsen is daarbij het gebruik van een net of borstel met een telescopische steel. Het externe twist-lock-mechanisme op zo’n telescopische steel zorgt ervoor dat je telkens weer dezelfde repetitieve beweging uitvoert om de lengte van de steel aan te passen, een beetje zoals wanneer je aan een dop van een fles draait. Deze beweging zal door de jaren heen zijn tol eisen.

Een telescopische steel werkt in feite als een lange hefboom. De weerstand van het water zorgt dus voor een behoorlijk krachtige spanning op de armen en de polsen. Bedenk maar eens hoe vaak je aan de plastic ringen moet draait om zo’n telescopische steel op zijn plaats te klemmen. Je moet de steel verlengen om in het diepe zwemwater te werken. De steel weer inkorten om in laag water te werken. En de steel helemaal inklappen om hem in je bestelwagen te plaatsen. Sommige telescopische stelen hebben drie verschillende lengtes, waardoor je aan het eind van de week de grijp-en-draai-actie misschien wel 100 keer hebt uitgevoerd.

Om de stress op je handen en polsen te verminderen kies je beter voor netten en borstels die een steel hebben met hefboomvergrendeling. Met een druk op de knop pas je de lengte van de steel aan. Een ander product dat de spanning vermindert is een borstel met een grote platte plastic vin. Terwijl je duwt, gebruikt de vin waterdruk om de borstel plat tegen het oppervlak te houden, net zoals een spoiler op een raceauto helpt om de achterwielen omlaag te houden. Maar ook bijvoorbeeld het gebruik van een zwembadrobot kan je helpen om sneller en slimmer te werken. Let wel op, wanneer je al pijn hebt in je bovenste ledematen zijn deze apparaten misschien niet de beste keuze. Zwembadrobots kunnen best zwaar zijn om uit het water te halen wanneer ze gevuld zijn met water en viezigheid. Beschouw de zwembadrobot dus eerder als een preventieve maatregel.