De gebruik- en onderhoudsvoorwaarden van een zwembad zijn zeer streng. Dat moet ook, want er zijn veel chemische en fysische processen die een invloed hebben op de betegeling. Waar hou je als zwembadbouwer best allemaal rekening mee? En welke producten zijn er op de markt om je te ondersteunen?

Een zwembad waterdicht maken en een gave betegeling plaatsen die de tand des tijds doorstaat. Dat is wat een zwembadeigenaar van de zwembadbouwer verwacht. Niet eenvoudig, want de juiste werkwijze hangt af van de materialen die je in het zwembad gebruikt. Daarbij veroorzaken externe invloeden makkelijk schade aan de constructie. Het is de plicht van de zwembadbouwer om zijn werk ook op lange termijn tegen die invloeden te beschermen. Alles begint met de zwembadkuip. Die moet waterdicht zijn, dat is de basis. En ook alle doorvoeren moeten grondig afgedicht zijn. Breng daarom een waterslot aan in het zwembad. Daardoor voorkom je dat water uit het zwembad kan weglekken door capillaire werking. Een tweede vereiste is de vormvastheid, want ook het tegelwerk dat op de kuip komt, is vormvast. De meeste Vlaamse zwembaden bestaan uit betonblokken of gietbeton. Krimp in dat beton veroorzaakt spanning, wat kan leiden tot tegelbreuk of loslatende tegels en voegen. Controleer daarom vooraf altijd hoelang het beton is uitgehard. Dat moet altijd minstens drie maanden zijn. Daarna volgen installateurs een aantal stappen om tot een afgewerkt zwembad te komen. Eerst behandel je voor en breng je een voorstrijkmiddel aan bij een niet vlakke ondergrond. Daarmee vlak je de betonnen ondergrond uit. Daar komt dan een cementair product op dat vochtinfiltratie tegengaat en de ondergrond volledig afschermt. De tegels bevestig je vervolgens met cement of epoxylijm. Als laatste stap vul je de voegen op.

POREUZE ONDERGROND
Strak tegelwerk vereist dus als startpunt een vlakke ondergrond. Onderzoek dus de samenhang en verwijder niet-hechtende delen. Verwijder cementmelk, curingsproducten en ontkistingsolie door hogedrukreiniging of -stralen. Dat is eveneens belangrijk wanneer je afkit. Afkitten op poreuze ondergrond zonder primer moet je vermijden. Anders riskeer je onthechting van de voegkit. Een niet-poreus oppervlak zoals een keramische tegel kan je best vooraf ontvetten. Gebruik liefst een kit die geen vulstoffen bevat. Die absorberen namelijk water.

BESCHERMEN
Nog een aandachtspunt: vorst. Temperaturen onder 0° C zijn nefast voor lijmen in de afbindfase. In de periode van uitvoering, vaak september tot en met februari, zijn de kansen op vorst groot. Indien de plaatselijke weersvoorspelling aangeeft dat de temperatuur binnen vier dagen na het lijmen onder nul zakt, neem je best afschermende maatregelen om de lijm overdag en ‘s nachts te beschermen.

DRUK AAN BINNEN- EN BUITENZIJDE
De volgende stap: de keuze van je producten. Belangrijk daarbij is dat de tegellijm die je gebruikt de water- en tegendruk voldoende weerstaat. Anders kan je geen duurzame hechting van de tegels waarborgen. Het water zet druk van binnenuit op de tegels en kan voor barsten zorgen. Maar als het zwembad leeg is, zet het grondwater aan de buitenzijde druk op de constructie. Veel belasting dus, en daar heb je specifieke producten voor nodig.

VRIEZEN TOT HET BARST
Hygiëne is belangrijk in zwembaden en wellnessruimten, dus gebruiken eigenaars chemische middelen en hogedrukreiniging. Lijmen en voegmiddelen moeten dus ook chemische risico’s weerstaan. Schoonmaakmiddelen met een te lage pH-waarde kunnen traditionele cementgebonden voegen aantasten. Ook chloor wordt vaak gebruikt, en de hoge pH-waarde van dat product is een gevaar voor de betegeling en voor het voegmiddel. Je houdt daar al rekening mee bij de keuze van je tegels. Keramische tegels zijn beter bestand tegen aantasting dan natuursteen, maar dat is ook afhankelijk van de soort. Vermijd in ieder geval wel een voegmiddel dat niet geschikt is voor vochtige of zure omgevingen. Anders kan het water via het voegmiddel tot tussen de tegels en het beton kruipen. Wanneer het zwembadwater bevriest tijdens de winter, doet dat de tegels barsten. Vooral tegels op de waterlijn lijden daar sterk onder. Niet alleen de tegels, ook de voegen kunnen onder invloed van de temperatuur barsten en water doorlaten. Een cementvoeg is natuurlijk nooit waterdicht, maar ook epoxyvoegsels kunnen door temperatuurverschillen haarscheurtjes ontwikkelen en zo water doorlaten. Extra bescherming achter de tegels blijft dus een noodzaak.

EPOXY KLEEF- EN VOEGMORTEL
In buitenzwembaden kan de zuurtegraad van het water stijgen door de regen en het tuinwater dat ongecontroleerd in het zwembad stroomt. Ook dat tast sommige tegels en voegproducten aan. Gebruik daarom een epoxy kleef- en voegmortel voor het meest duurzame resultaat bij zwembadtoepassingen. Creëer daarom ook zoveel mogelijk mooie vlakvolle voegen. Dat voorkomt uitslijting van de voegen, waardoor het tegelwerk langer meegaat en mooi blijft. Werk ook epoxy-voegen en kitnaden secuur af en wijs je klant erop dat ze elastische kitten in de loop der jaren moeten vervangen. Alleen dat garandeert een goede afdichting, ook in de toekomst. 

WIN INFORMATIE IN
Vergeet daarbij ook niet dat andere waterzuiveringstechnieken dan die met chloor bestaan, bijvoorbeeld ozon of ionen. Dat kan belangrijk zijn in de keuze van je producten in verband met de alg- en schimmelgevoeligheid. Win in zulke gevallen altijd extra informatie in bij de fabrikanten. Dat is zeker van belang bij binnenzwembaden, waar je door de permanente warmte en vochtige lucht een hoger risico op schimmelvorming hebt. De keuze voor de beste combinatie hangt natuurlijk af van diverse factoren, zoals type en formaat tegel, kleurstelling en de gebruiksintensiteit van het zwembad.