Zwembaden worden voornamelijk gevuld met leidingwater, dat wel drinkbaar maar niet zwembaar is. Wat is dan wel proper zwembadwater?
PROPER ZWEMBADWATER
| Kwaliteit | Middelen om dit te bereiken | beschrijving |
|---|---|---|
| Helderheid | Filtratie | 80% verantwoordelijk voor de waterkwaliteit |
| Flocculatie | Verbetert de fijnheid van de filtratie. (Wordt beïnvloed door de pH en watertemperatuur) | |
| Niet aggressief Niet schaalbaar | Waterbehandeling | Waar waterbalans de desinfectie optimaliseert |
| Analyse-parameters | Hiermee hou je de controle over de waterhuishouding | |
| Gedesinfecteerd Ontsmettingsmiddel | Desinfectie van het water | Elimineert bacteriologische risico’s |
| Analyse-parameters | Hiermee hou je de controle over de desinfectie |
We weten allemaal dat de pH hét essentiële element is voor een geslaagde waterbehandeling van een zwembad. Zonder pH-regeling is er geen desinfectie met chloor. Maar wat we niet altijd beseffen, is hoe belangrijk de invloed van de alkaliteit op de stabiliteit van de pH is en de invloed van de waterhardheid op de veroudering van de apparatuur en de materialen.
MAAR WAT IS HARDHEID EN ALKALITEIT?
De hardheid vertegenwoordigt het gehalte aan calciumcarbonaat of calcium in het water – in werkelijkheid ook het gehalte aan magnesium, maar de waarde ervan is zeer verwaarloosbaar in Europa. Alkaliteit vertegenwoordigt het bicarbonaatgehalte.
Kleine herinnering:
- TH: hydrometrische titratie
De hydrometrische titratie is het gehalte opgeloste calcium en magnesium – de waterhardheid dus – en is verantwoordelijk voor kalksteenafzettingen, troebel water, de kalkaanslag op elektrolyse cellen en op het kwartsglas van uv-generatoren.
Aanbevolen waarden tussen 100 en 250 mg/l (of 10-25°F – Franse graden). - TAC: totale alkalimetrische titratie
Alkaliteit zorgt voor de bufferwerking van de pH, d.w.z. de stabiliteit van de pH-waarde. Dit is een zeer belangrijke parameter om overconsumptie van producten en onstabiele ontsmetting te voorkomen.
Aanbevolen waarden tussen 100 en 250 mg/l (of 10-25°F).
Teststrips, andere analysemiddelen of technische documentatie bevelen een TAC aan van 80-120mg/l of 8-12°F.
80-120 mg/l moeten de grenswaarden zijn aan het einde van het seizoen, maar deze lage waarden zijn in geen geval aanvaardbaar aan het begin van het seizoen.
Ter herinnering: de normen voor geplastificeerde polyvinylchloridemembranen, al dan niet versterkt, worden opgesteld met medewerking van talrijke fabrikanten en spelers uit de zwembadindustrie zoals Annonay Productions, DEL, Sika, Renolit Alkorplan, Fluidra …
Deze normen spreken van een TAC tussen 100 en 300 mg/l. De waterparameters moeten voldoen aan de eventueel geldende voorschriften of aan de specificaties van NF EN 16713-3.
De eigenaar van het zwembad moet ervoor zorgen dat het water in evenwicht is (zie de balans van Taylor) en de volgende voorwaarden in acht nemen:
a) De TH (waterhardheid) moet tussen 10°f en 25°F liggen;
b) De TAC (Totale alkalimetrische titratie) moet tussen 10°F en 30°F liggen.
c) De redoxpotentiaal moet kleiner zijn dan of gelijk zijn aan 750 mV.d) De pH (pondus hydrogenii – waterstofpotentiaal) moet worden ingesteld tussen 7,0 en 7,8 afhankelijk van het type behandeling dat wordt toegepast.
Een te lage TAC veroorzaakt pH-instabiliteit en daarmee desinfectiefouten die onvermijdelijk leiden tot onomkeerbare schade aan o.a. de zwembadfolie.
HOE KOMT DIT?
Het antwoord vinden we door de balans van Taylor te gebruiken. Als we de TAC-waarde koppelen aan de TH-waarde, kunnen we de ideale pH bepalen en dus ook de ideale balans van de parameters.
Als de TAC kleiner is dan 50 mg/l en de TH dicht bij 250 mg/l ligt, hebben we 8,2 als de ideale pH. Als de pH-regeling ingesteld is op 7,2 is deze dus een stuk lager dan de ideale pH , wat resulteert in zeer agressief water dat de carbonaten in de zwembadfolie afbreekt.
Enkele voorbeelden van schade:
- Zwembadfolie 75/100 vertoont na een jaar al plooien omdat de TAC kleiner was dan 50 mg/l en de overchlorering bijna 15 mg/l betrof in dit buitenzwembad.
- Versterkt zwembadmembraan 150/100 vertoont na 5 jaar plooien omdat de TAC kleiner was dan 50 mg/l en er een dagelijkse chloorshock plaatsvond.
- Deze zwembadafwerking in silico-marmer (decoratieve pleister) is na één jaar abrasief geworden (afgesleten). Dit komt omdat de TAC dicht bij 0 lag, waardoor er constant last was van algenvorming en men bijgevolg overmatig chloor was blijven toevoegen aan het water.
- Het verdwijnen van tegelvoegen uit cementmortel in minder dan twee jaar tijd omdat de TAC dicht bij 0 lag en er overvloedig gebruikgemaakt werd van een pH-corrector en vloeibaar chloor.
- Schade aan een zwembadrand uit Luget (Franse kalksteen) bij een overloopzwembad omdat de TAC zeer dicht bij 0 lag en er een zeer hoge TH was in het water door de afbraak van calciumcarbonaten.
Calcium en bicarbonaten zijn de meest aanwezige mineralen in natuurlijk water, leidingwater en dus ook in het zwembad. Voor natuurlijk water geldt – ongeacht de herkomst – dat als de TH laag is, de TAC ook laag is.
De hardheid van het water heeft een impact op de duurzaamheid van de coatings en de apparatuur en op de geleidbaarheid van het water.
Daarom is het essentieel om bij de ingebruikname van het zwembad de parameters die de waterbalans vormen, te analyseren en te corrigeren of te neutraliseren. Het is de waterconditioneringsfase die elke andere handeling moet voorafgaan, en zeker vooraf aan de installatie van een automatisch waterbehandelingssysteem.
HET OPSTARTEN OF OPNIEUW OPSTARTEN VAN EEN ZWEMBAD IS EEN NIET TE VERWAARLOZEN OPERATIE
Ongeacht of de waterbehandeling automatisch dan wel manueel verloopt, moet je de grootste zorg besteden aan de voorbereiding van het zwemwater. Het water moet helder, gedesinfecteerd, ontsmettend, niet agressief en niet kalkhoudend zijn. Of met andere woorden: het water moet geconditioneerd worden.
Hoe?
- Analyseer TAC en TH.
- Corrigeer de parameters.
- Bepaal de ideale pH of evenwichts-pH met de balans van Taylor.
- Analyseer de pH.
- Corrigeer de pH handmatig tot een waarde die de ideale pH benadert (+/- 0,2 mg/l max. verschil).
- Chloor tussen de 3 en 10 mg/l afhankelijk van de toestand van het water (helder 3 mg/l, groen 10 mg/l).
- Kalibreer de sondes en pas de instelpunten aan volgens de ideale pH en het gewenste chloorgehalte (gemiddeld 1-1,5 mg/l).
Tijdens het zwemseizoen zorgt een maandelijkse controle van de waterbalans ervoor dat je tijdens de hele zomer een stabiele waterbehandeling kunt garanderen.
Een lage TAC
- Eventuele ontgassing (overloopzwembad, NCC …)
- Elke buitensporige, agressieve behandeling
- Zware regenval
Al deze zaken zullen onvermijdelijk de TAC verlagen. Een TAC van 200 mg/l aan het begin van het zwemseizoen zorgt voor een stabielere waterbehandeling dan wanneer de TAC tussen de 80 en 120 mg/l zou zijn.
Fijn zwemseizoen!
Tekst door: Christel AGEORGES (expert in openbare en privézwembaden, lid van de CNEPS, specialist in waterbehandeling, docent aan de UFA van de zwembadhandel, docent waterbehandeling voor professionals en gemeenschappen)
